Informaticus Martijn van den Heuvel wint Trofee voor de Wetenschap
Geplaatst op 15 maart 2013
Dr. Martijn van den Heuvel van het UMC Utrecht heeft de Hersenstichting Trofee voor de Wetenschap 2013 gewonnen. Dit is een stimuleringsprijs voor jonge, gepromoveerde wetenschappers t/m 35 jaar die in de afgelopen twee jaar een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het onderzoek naar de oorzaak en de behandeling van hersenaandoeningen. De prijs is uitgereikt tijdens de Nationale Hersenlezing in de Utrechtse Jaarbeurs.
Er is lang gedacht dat veel aandoeningen het gevolg zijn van het niet goed functioneren van een specifiek hersengebiedje. Van den Heuvel kijkt op een geheel nieuwe manier naar de werking van de hersenen. Hij is ervan overtuigd dat we voor complexere ziekten moeten uitzoeken waar het misgaat in de verbindingen tussen al die losse hersengebieden. Want eigenschappen als het bewustzijn, de taal, de emotie zitten niet op één plek. Van den Heuvel ontving al eerder subsidie van de Hersenstichting voor zijn onderzoek naar het belang van netwerken in de hersenen.
Voor zijn onderzoek maakt hij een kaart van alle verbindingen die samen de totale bekabeling van het brein vormen. Daar maakt hij vervolgens wiskundige modellen van. Dit levert een grote ‘wegenkaart’ op, met drukke knooppunten en snelwegen die elkaar kruisen en gebieden die nauw met elkaar verbonden zijn. Die wegenkaart noemen we het connectoom. De onderzoeker heeft ontdekt dat er een soort Randstad-ring van verbindingen bestaat, die de ruggengraat van alle verbindingen in de hersenen vormt en waar heel veel verkeer overheen gaat. Van den Heuvel veronderstelt dat deze Randstad-ring een cruciale rol speelt in hoe alle informatie in de hersenen op een goede manier samenkomt. De resultaten van zijn onderzoek zijn onder meer toepasbaar voor mensen met een aandoening als schizofrenie. Deze mensen hebben cognitieve storingen in de hersenen en op de wegenkaart blijkt dat dat komt doordat er verbindingen tussen de knooppunten verstoord zijn.
Deze manier van kijken naar ons brein kan leiden tot nieuwe inzichten in hoe aandoeningen ontstaan en hoe deze in de toekomst beter te behandelen. En het kan leiden tot het ontwikkelen van nieuwe medicijnen of nieuwe technieken om medicijnen te testen.